افزایش عملکرد لوبیا با برنامه کودی صحیح

لوبیا یکی از مهم‌ترین گیاهان خانواده حبوبات است که در کشورهای مختلفی از دنیا کشت و کار می‌شود. لوبیا انواع مختلفی دارد از جمله لوبیا قرمز، لوبیا چیتی، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا سیاه و … که همگی این‌ها از یک گونه و متعلق به Phaseolus vulgaris هستند.

مصرف لوبیا در کشورهای توسعه یافته از لحاظ اقتصادی پایین بوده و این واقعیت که بزرگترین تولیدکنندگان در دنیا، بزرگترین مصرف کننده نیز هستند، باعث شده است که لوبیا در مقایسه با سایر محصولات کمتر به سایر کشورها صادر شود، که این امر باعث کاهش دانش بازار و در نتیجه کاهش تجارت بین‌المللی این محصول می‌شود. با این وجود دلایل زیادی وجود دارد که باید این محصول باارزش کشت شده و مردم باید آن را در رژیم‌های غذایی خود بگنجانند.

ارزش غذایی لوبیا

از نظر متخصصان تغذیه، لوبیا دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است. این محصول علاوه بر منبع مهم پروتئین، حاوی فیبرها، کربوهیدارت‌ها، اسیدفولیک و مواد معدنی نظیر آهن، روی، پتاسیم و منیزیم است. بنابراین لوبیا منبع مهم مواد غذایی و پایه رژیم غذایی بسیاری از کشورهاست، چراکه می‌تواند به عنوان یک غذای کامل با قیمت مقرون به صرفه در نظر گرفته شود. لوبیا علاوه بر ارزش غذایی، برای سلامتی بدن نیز مفید است. این محصول باعث جلوگیری از اختلالات قلبی عروقی، کاهش کلسترول، فشار خون و تری‌گلیسریدها، و نیز عفونت‌های روده می‌شود.

افزایش عملکرد لوبیا با برنامه کودی

باتوجه به مزایای لوبیا، تقاضای جهانی برای این محصول در حال افزایش بوده و پیش‌بینی می‌شود در سال 2030، حجم تولید آن به 48 میلیون تن برسد.

عوامل زیادی در تولید لوبیا دخیل هستند از جمله، عادت رشدی گیاه، تعداد غلاف در بوته، کیفیت بذر، اثر محیط و … اگر این موارد را در وضعیت بهینه در نظر بگیریم، مهم‌ترین عاملی که می‌تواند باعث افزایش عملکرد لوبیا شود، اجرای یک برنامه غذایی (کودی) علمی است، که سود زیادی را برای کشاورز به همراه خواهد داشت.

البته کشاورزان عزیز باید توجه داشته باشند، افزایش عملکرد لوبیا با تغذیه کودی زمانی اتفاق می‌افتد، که سایر عوامل موثر بر عملکرد مانند اقلیم ، آبیاری و مدیریت‌های زراعی در حد بهینه باشند.

حبوبات دارای سیستم ریشه‌ای سطحی و دوره رشدی کوتاهی هستند، بنابراین ضروری است که در هر مرحله از رشد آنها، عناصر ضروری و مورد نیاز گیاه در قالب برنامه کودی منظم در خاک تامین شود. جهت بهبود رشد سیستم ریشه گیاه، مواردی وجود دارد که کشاورز قبل از کاشت می‌تواند انجام دهد، ازجمله اصلاح pH خاک به محدوده‌های 5.8  تا 6.2، استفاده از کلسیم، فسفر و بور در مرحله گیاهچه، و عدم استفاده از کودهای حاوی نمک بالا مانند کودهای حاوی کلر، کودهای معدنی فراوری نشده و …

در مراحل جوانه‌زنی و سبز شدن (مراحل اولیه رشد) نیاز گیاه به عناصر غذایی حداقل بوده و این نیاز از طریق عناصر ذخیره شده در دانه تامین می‌شود. در مرحله رویشی، سرعت رشد گیاه افزایش پیدا کرده و نیاز به عناصر غذایی بویژه نیتروژن و ارتباط گیاه با باکتری Rhizobium tropici برای تثبیت نیتروژن افزایش پیدا می‌کند. موارد گفته شده دلایل مهمی برای تحریک رشد ریشه در مراحل اولیه رشد است.

در مرحله گلدهی نیز نیاز گیاه به تجمع عناصر غذایی افزیش پیدا کرده و تامین عناصر غذایی در این مرحله باعث افزایش گلدهی و حفظ گل‌ها روی بوته می‌شود. بور مهم‌ترین عنصر در مرحله گلدهی است. عناصر دیگر مانند روی و کلسیم نیز در افزایش گلدهی تاثیر دارند. کود برای افزایش گلدهی لوبیا باید حاوی درصد مناسبی از عنصر بور باشد.

محلول‌پاشی برگی کودهای حاوی روی، بور و کلسیم تاثیر زیادی در افزایش گلدهی لوبیا و جایگاه‌های تشکیل گل دارد.

هنگامی که غلاف‌ها شروع به رشد می‌کنند، همه مواد غذایی و کربوهیدارت‌های گیاه به سمت آنها حرکت می‌کند که می‌تواند منجر به کاهش جذب مواد غذایی توسط ریشه‌ها شود. محلول‌پاشی برگی نیتروژن، پتاسیم و بور می‌تواند نیاز غذایی گیاه را برطرف کرده و منجر به پرشدن غلاف‌ها شود.

از آنجا که نیتروژن بیشترین ماده غذایی منتقل شده به غلاف‌ها می‌باشد، بنابراین تامین آن برای گیاه ضروری است. هرچند تثبیت بیولوژیکی نیتروژن با فعالیت باکتری‌ها برای گیاه مفید است اما نمی‌تواند تمام نیاز گیاه به نیتروژن را تامین کند. بنابراین ضروری است که بصورت خارجی از کودهای نیتروژنه نیز در مراحل مختلف  رشد برای افزایش عملکرد لوبیا استفاده کرد. اگرچه در هر مرحله از رشد، نیتروژن قابل جذب توسط گیاه است. اما بیشترین نیاز گیاه به نیتروژن، 30 تا 35 روز بعد از کاشت است. بنابراین 20 تا 25 روز بعد از کاشت باید اقدام به مصرف کودهای نیتروژنه کرد. اگر نیتروژن کافی در اختیار گیاه نباشد، میزان عملکرد بصورت قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.